آب،آباداني

ذخایر آب 12 استان، در 50 سال آینده به پایان خواهد رسید/امنیت غذایی در خطر است/هزینه هولناک تخریب محیط زیست

موسسه «صلح آمریکا» نوشت: در حال حاضر خطری که از جانب بحران قریب‌الوقوع زیست‌محیطی ایران احساس می‌شود، به مراتب بیش از خطر دشمنان خارجی و منازعات سیاسی داخلی است.

به گزارش سرویس بین الملل سایت خبری تیک Tik.ir، طبق گزارش «سازمان جنگل‌ها، مراتع، و آبخیزداری ایران» که در اواسط سال 2013 منتشر شده بود، بیش از دو سوم خاک ایران -در حدود 118 میلیون هکتار- به سرعت در حال تبدیل شدن به بیابان است.

  راهکارهایی نظیر سامان‌دهی کارخانجات و بیمارستان‌ها و ... و مهندسی فاضلاب شهری و سیستم آبیاری و کشاورزی و ... از راهکارهای مهم و البته زمان‌بر هستند. اما راهکارهای دیگری نیز وجود دارد که برای مدیریت در زمان کمتر به کار گرفته می‌شوند:

• آموزش به شهروندان برای استفاده صحیح از آب

با تبلیغات مکرر دولت مردان می‌توانند نحوه استحمام، شستشوی ظرف، دستشویی رفتن، مسواک زدن، وضو گرفتن، آب خنک از شیر خوردن، رخت شستن، آبیاری گیاهان و ... را به شهروندان آموزش دهند و همچنین آنها را نسبت به تعویض و تعمیر لوله‌ها و شیرآلات فرسوده و خراب آگاه نمایند.

• افزایش قیمت آب

بسیاری از دولتمردان برای اینکه شهروندان در مصرف آب محتاط‌تر باشند تعرفه‌های آب را افزایش داده تا از میزان مصرف و هدر رفت آن جلوگیری نمایند.

• قدغن کردن استفاده از آب در بیرون از خانه

برایاینکه مصرف آب کاهش پیدا کرده و از ذخایر آن کاسته نشود، استفاده آب در بیرون از خانه محدود گردد. برای مثال شستن ماشین، پر کردن استخر، آبیاری باغچه و ... محدود و قدغن می‌گردد.

• اصلاح روش‌ آبیاری

از آنجاییکه بیشتر آب مصرفی در روند آبیاری کشاورزی صرف شده و به هدر می‌رود، کشاورزان باید سیستم آبیاری خود را بهبود بخشند.

• احیای چاه و قنات‌ها

پروژه‌های جدی برای یافتن و احیای دوباره چاه‌های آب و قنات‌ها می‌بایست در دستور کار قرار گیرد.

• افزایش تصاعدی مالیات بر آب

بااین ترفند هر چه مصرف آب بیشتر شود، مالیات تعلق گرفته بر آن به ترتیب تصاعدی افزایش خواهد یافت. به این ترتیب شهروندان بیشتر مراعات کرده و آب کمتری مصرف می‌نمایند.

• یاری داوطلبانه شهروندان

درصورتی که مردم با عواقب و فجایع کمبود آب آشنا باشند خود به صورت داوطلبانه تلاش می‌کنند از مصرف آبشان کاسته و دوره بحران را سپری نمایند

افزایش جمعیت و وقایعی مستمر نظیر بیابان‌زایی، آلودگی محیط زیست، و تغییرات آب و هوایی به ما می‌گوید که چنانچه فکری برای مدیریت آب نکنیم در آینده با گرفتاری‌های شدید مواجه خواهیم بود.فائو (سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد) پیش‌بینی کرده است که تا سال 2025 دو سوم جمعیت دنیا گرفتار کمبود آب خواهد شد و قحطی، بیماری و جنگ بر سر آب را از پیامدهای این کمبود برشمرده است.آب دریاچه‌ها و رودخانه‌هایی که در نقاط مشترک مرزی واقع شده در موارد زیادی سبب شده است تا مناقشات و حتی جنگ‌هایی بین دولت‌ها در بگیرد. از معروف‌ترین مصداق‌های این گونه جنگ‌ها ستیزه جاری میان اسرائیل، سوریه، و فلسطین بر سر رودخانه اردن است.در آسیای جنوبی، دو کشور همسایه هند و پاکستان همواره بر سر آب رودخانه سند و در آفریقا مصر، اتیوپی، و سودان بر سر استفاده از حوزه آبی رودخانه نیل دچار اختلافاتی بوده و هستند که بارها آنها را به آستانه جنگ رسانده است.در کشورهای یاد شده کمبود آب موجب شده تا فکر وارد کردن مواد غذایی قوت بگیرد، زیرا تولید داخلی غذا کفاف تقاضا را نمی‌دهد.مطابق پژوهش پردامنه «آرون والف» در دانشگاه دولتی «آرگون» آمریکا از 2500 سال پیش از میلاد مسیح تا به امروز، جنگی در تاریخ ثبت نشده که علت بروز آن موضوع آب بوده باشد، اما تردیدی نیست که برسر آب، کشمکش‌های مرزی زیاد و اختلافات متعدد بین دولت‌ها به وقوع پیوسته است نمونه‌ای از این کشمکش‌های مرزی در دوره معاصر منازعه مرزی موریتانی و مالی بود که در سال 1999 بر سر حوزه آبی رود سنگال به وقوع پیوست و به قیمت جان 13 نفر تمام شد.اما کمبود آب فقط روابط بین دولت‌ها را تیره نمی‌کند و در مواردی به اختلافات داخلی و محلی نیز منجر می‌شود. در همان سال 1999آشوب‌های خشونت‌باری در «کوچابامبا»ی بولیوی پس از آن به وقوع پیوست که اعلام شد شبکه آب‌رسانی به بخش خصوصی واگذار شده است.قاره اروپا از گرفتار شدن به چنین دشواری‌هایی که بر اثر مضیقه آب پیش می‌آید، برکنار بوده است. تنها مورد قابل ذکر در همسایگی اروپا طرح عظیم آناتولی بود که دولت ترکیه از دهه 1980 دست به کار آن شد.در این طرح 22 سد ساخته می‌شد و 19 نیروگاه برق آبی به علاوه برنامه بزرگ آبیاری در حوزه دجله و فرات به اجرا در می‌آمد.آغاز این طرح عظیم، بگو مگوهایی را در دو کشور سوریه و عراق برانگیخت. این هر دو در جنوب ترکیه قرار دارند و با کمبود آب دست و پنجه نرم می‌کنند. ساخت سدها هر دو همسایه پایین‌دستی را کم‌آب‌تر می‌کرد. ترکیه از بابت موقعیت جغرافیایی بالادستی در این حوزه آبی، منافع زیادی می‌برد و بر همین اساس به این سرمایه‌گذاری عظیم دست یازید.

مرحوم شیخ حرّ عاملى به نقل از علىّ بن الحسین مسعودى از کتاب إ ثبات الوصیّه آورده است :

یکى از وزراى متوکّل عبّاسى - که به نام یحیى بن هرثمه معروف مى باشد - حکایت کند:

در آن مسافرتى که از شهر مدینه منوّره حضرت ابوالحسن ، امام هادى علیه السلام را به سوى شهر سامراء به همراه تعدادى از افراد حرکت مى دادیم ، در مسیر راه کرامات و کارهاى عجیبى از آن حضرت نمایان شد که همگان را به حیرت و تعجّب در آورد.

یکى از آن کرامات و معجزات حضرت ، این بود که در مسیر راه ، هوا بسیار گرم و نیز آب قافله تمام شده بود، به حضرت عرضه داشتیم که تشنگى و گرماى هوا افراد را از پاى در آورده است ، اگر ممکن است چاره اى بیندیشید.

امام علیه السلام فرمود: در همین نزدیکى ها آب گوارائى است و سپس دستور داد که مسیر انحرافى را برویم ، پس مقدارى راه رفتیم و به صحرائى رسیدیم که بسیار سرسبز و خرّم ، داراى درختان و گیاهان و چشمه هاى زلالى بود.

تمام افراد از دیدن آن در تعجّب قرار گرفتند، چون تاکنون در آن حوالى ، چنان درختان و چشمه هائى را ندیده و نشنیده بودند.

پس تمامى افراد از مَرکب هاى خود پیاده شده و آب نوشیدیم و نیز حیوانات خود را آب داده و ظرف هاى خود را که همراه داشتیم ، پُر از آب کرده و حرکت نمودیم .

یحیى گوید: مقدارى که راه رفتیم و از آن محلّ دور شدیم ، ناگهان متوجّه شدم که شمشیرم را کنار چشمه آب نهاده و فراموش کرده ام که آن را بردارم .

لذا به غلام خود گفتم که بازگرد و شمشیر مرا بیاور، هنگامى که غلام رفت و شمشیر را آورد، گفت هیچ اثرى از درخت و چشمه و آب وجود نداشت .

پس نزدیک حضرت ابوالحسن ، امام هادى علیه السلام آمدم و چون خبر غلام را برایش نقل کردم ، حضرت نگاهى به من کرد و سپس تبسّمى نمود.

ماجرا به اختصار از این قرار است که وی داراى اموال و فرزندان و امکانات بسیار بود و همواره خدا را سپاس مى‏گفت. شیطان به خداوند عرضه داشت که اگر ایّوب را شاکر مى‏بینى به خاطر نعمت فراوانى است که به او داده‏اى، اگر این نعمت‏ها از او گرفته شود او بنده‏ى شکرگزارى نخواهد بود. خداوند به شیطان اجازه داد بر دنیاى ایّوب مسلّط شود. او ابتدا اموال و گوسفندان و زراعت‏هاى ایّوب را دچار آفت و بلا کرد امّا تأثیرى در ایّوب نگذاشت. سپس بر بدن ایّوب سلطه یافت و او چنان بیمار گشت که از شدّت درد و رنجورى اسیر بستر گردید، امّا با این حال از مقام شکر او چیزى کاسته نشد. چون ایّوب از این امتحان سخت الهى به خوبى برآمد، خداوند دوباره نعمت‏هاى خود را به او بازگرداند و سلامت جسمش را بازیافت.( نک: تفسیر نمونه، ذیل آیه 43سوره صاد)؛ به این ترتیب که به وی فرمان داد که: ارْکُضْ بِرِجْلِکَ هَذَا مُغْتَسَلُ بَارِدٌ وَ شَرَاب ( پاى به زمین زن (زد و چشمه آبى پدید آمد، گفتیم) این آبى است سرد براى شستشو و نوشیدن (در آن شستشو کن و از آن بیاشام تا از هر درد و الم بیاسایى). (صاد/42) اهل لغت (مغتسل ) را دو گونه معنا کرده اند: 1. آبی که در آن غسل کنند.2. محل شستشو

نکته اول:اتصاف این آب به وصف" بارد" (خنک) می تواند اشاره ای باشد به خواص و تاثیر بیماری زدایی آب سرد، چنانکه یافته های پزشکی امروز نیز بر آن تاکید می ورزد.

نکته دوم:از کلمه" شراب"(آشامیدنی) نیز می توان دریافت که علاوه بر شنا و پا کوبیدن در آب سرد، نوشیدن آن نیز می تواند دارویی شفابخش برای پاره ای برای بیماری های جسمی و پوستی باشد

نکته اول: اتصاف این آب به وصف" بارد" (خنک) می تواند اشاره ای باشد به خواص و تاثیر بیماری زدایی آب سرد، چنانکه یافته های پزشکی امروز نیز بر آن تاکید می ورزد.

نکته دوم: از کلمه" شراب"(آشامیدنی) نیز می توان دریافت که علاوه بر شنا و پا کوبیدن در آب سرد، نوشیدن آن نیز می تواند دارویی شفابخش برای پاره ای برای بیماری های جسمی و پوستی باشد.